عبور از واقع گرایی و ضد واقع گرایی: بررسی دیدگاه ناواقع گرایی نلسون گودمن
مقاله نشریه: پژوهش‌های عقلی نوین » سال 1400 شماره 11
کلیدواژه:
کلمات کلیدی: واقع گرایی
،
ضد واقع گرایی
،
ناواقع گرایی
،
جهانسازی
،
پراگماتیسم
،
نلسون گودمن
چکیده:
اختلاف میان واقع‌گرایی و ضدّ واقع‌گرایی دربارۀ وجودِ عالم واقع و نسبت آن با ذهن انسان است. نلسون گودمن این اختلاف را اختلافی حقیقی و اصیل نمی‌داند و در این میان دیدگاه سومی را برگزیده و آن را «نا واقع‌گرایی» می‌نامد. دیدگاه ناواقعگرایی گودمن به‌طور کامل در نظریۀ «جهانسازی» او تبیین شده است. بر اساس این نظریه، جهان مستقل از ذهن وجود ندارد، بلکه انسان با ذهن و زبان خود، توصیف‌ها و نسخه‌هایی می سازد و هریک از این نسخه‌ها جهان خود را می سازند. در این مقاله، ابتدا دیدگاه کلی گودمن دربارۀ مبحث واقع‌گرایی- ضدّ واقع‌گرایی و انگیزه‌ها و ریشه‌های ناواقعگرایی او بررسی شده است. در تبیین دیدگاه گودمن نشان داده‌ایم که وی متأثر از مبانی پراگماتیسم است و موضع او در دوگانۀ واقع‌گرایی-ضدّواقع‌گرایی جای نمی‌گیرد. سپس با تشریح نظریۀ جهانسازی و انتقادهای وارد شده به آن کوشیده‌ایم تا حد امکان به این انتقادها پاسخ دهیم. هر چند گودمن به وجود واقعیت فی‌نفسه اعتراف نمی‌کند، اما آن را انکار نمی‌نماید، بلکه نادیده می‌گیرد. همچنین ضمن بررسی انتقادها نشان داده‌ایم پاسخ بسیاری از آنها به‌طور ضمنی در عبارات گودمن وجود دارد. مهمترین انتقاد، به معیار تمایز نسخه‌های درست از نادرست مربوط می‌باشد. به نظر گودمن معیار درستی یک نسخه، «متناسب بودن در عمل» است و بر خلاف نظر منتقدان، این معیار، در واقع، معیاری عینی و معتبر می‌باشد.
اختلاف میان واقع‌گرایی و ضدّ واقع‌گرایی دربارۀ وجودِ عالم واقع و نسبت آن با ذهن انسان است. نلسون گودمن این اختلاف را اختلافی حقیقی و اصیل نمی‌داند و در این میان دیدگاه سومی را برگزیده و آن را «نا واقع‌گرایی» می‌نامد. دیدگاه ناواقعگرایی گودمن به‌طور کامل در نظریۀ «جهانسازی» او تبیین شده است. بر اساس این نظریه، جهان مستقل از ذهن وجود ندارد، بلکه انسان با ذهن و زبان خود، توصیف‌ها و نسخه‌هایی می سازد و هریک از این نسخه‌ها جهان خود را می سازند. در این مقاله، ابتدا دیدگاه کلی گودمن دربارۀ مبحث واقع‌گرایی- ضدّ واقع‌گرایی و انگیزه‌ها و ریشه‌های ناواقعگرایی او بررسی شده است. در تبیین دیدگاه گودمن نشان داده‌ایم که وی متأثر از مبانی پراگماتیسم است و موضع او در دوگانۀ واقع‌گرایی-ضدّواقع‌گرایی جای نمی‌گیرد. سپس با تشریح نظریۀ جهانسازی و انتقادهای وارد شده به آن کوشیده‌ایم تا حد امکان به این انتقادها پاسخ دهیم. هر چند گودمن به وجود واقعیت فی‌نفسه اعتراف نمی‌کند، اما آن را انکار نمی‌نماید، بلکه نادیده می‌گیرد. همچنین ضمن بررسی انتقادها نشان داده‌ایم پاسخ بسیاری از آنها به‌طور ضمنی در عبارات گودمن وجود دارد. مهمترین انتقاد، به معیار تمایز نسخه‌های درست از نادرست مربوط می‌باشد. به نظر گودمن معیار درستی یک نسخه، «متناسب بودن در عمل» است و بر خلاف نظر منتقدان، این معیار، در واقع، معیاری عینی و معتبر می‌باشد.
عبور از واقع گرایی و ضد واقع گرایی: بررسی دیدگاه ناواقع گرایی نلسون گودمن
3/21/2021 12:00:00 AM
تقابل اندیشه های واقع گرایی اسلامی و واقع گرایی سوسیالیستی
مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1393 شماره 7
بررسی تطبیقی « واقع گرایی » در حکمت صدرایی و رئالیسم انتقادی
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
تعامل آرمان گرایی و واقع گرایی در عصر حاکمیت معصومین (ع)
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1392 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
«واقع گرایی خلاق» و نقش آن در علم
نویسندگان:
احمد عبادی
،
بهزاد بخشی پور
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1399 شماره 100
واقع گرایی و زیبایی: نگاهی به قرائت لیمن از زیباشناسی اسلامی
نویسنده:
محمد کاظم مددی الموسوی
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1396 167-168
تعامل آرمان گرایی و واقع گرایی در عصر حاکمیت معصومین علیهم السلام
پایان‌نامه: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی - 1392 - [کارشناسی ارشد]
حکمت متعالیه: واقع گرایی هستی شناختی پدیده سیاسی
نویسنده:
محمد پزشگی*
،
مقاله نشریه: سیاست متعالیه » سال 1400 دوره 9، شماره 35 (زمستان 1400)
بررسی مقایسه ای عقل گرایی از دیدگاه کانت و علامه طباطبایی
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1394 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
نقدی بر سازوکار واقع گرایی متافیزیکی در اصول‌فقه امامی
نویسنده:
محمد حسین صفایی
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1401 شماره 105
از جنبش تا نهاد؛ گذار از رادیکالیسم به واقع گرایی(بررسی مقایسه ای حزب الله لبنان و اخوان المسلمین مصر)
پایان‌نامه: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی - 1387 - [کارشناسی ارشد]