چکیده:
پیدایى گرایش‏هاى نقلى و عقلى در میان مسلمانان ناشى از توجه خاص هرکدام به برخى از آیات
بود که این آیات، برخى مؤید عقل هستند و بعضى مؤید تعبد. این اختلاف نگرش به قرآن، سبب
شکل‏گیرى دو مکتب معتزله و اشاعره در اهل سنت و دو گرایش اصولیون (عقل‏گرایان) و اخباریان
(نقل‏گرایان) در شیعه شد که خود زمینه بسیارى از منازعات مذهبى، اجتماعى و حتى سیاسى را
فراهم ساخت. فرآیند تطور نگرش عقل‏ گرا در مذهب امامیه از قرن چهارم و از حوزه بغداد آغاز شد و با غلبه بر
مکتب قم و رى، سیطره علمى و عقیدتى خود را تا قرن یازدهم استمرار بخشید؛ اما تحولات علمى و
سیاسى در این دوره، سبب احیاى اندیشه اخبارى‏گرى در جوامع علمى شیعه شد، به طورى که در قرن
دوازدهم در اکثر جوامع علمى ایران، عراق و بحرین، گرایش ‏اخبارى‏گرى غلبه یافت؛ ظهور علامه
وحید بهبهانى و اقدامات علمى و عملى گسترده او، و نیز تلاش‏هاى شیخ مرتضى انصارى سبب افول
این جریان شد.

دانــلود