إنشائات غیرطلبی و چگونگی فهم گزاره‌های اخلاقیِ قرآن

نویسنده: ،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1391 شماره 30
چکیده:
چکیده:
إنشائات غیرطلبی و چگونگی فهم گزاره‌های اخلاقیِ قرآن
حسن سراج زاده

چکیده
جمله‌ها و گزاره‌های اخلاقی، گزاره‌هایی مرکب از موضوع و محمول هستند که موضوع آن ‌را انسان و ابعاد وجودی او و محمول آن ‌را یکی از مفاهیم هفت‌گانه اخلاقیِ «خوب و بد»، «باید و نباید»، «درست و نادرست» و «وظیفه» یا آنچه شبیه به این مفاهیم‌اند، تشکیل می‌دهند. گزاره‌های اخلاقیِ قرآن معمولاً در قالب جملات خبری و انشایی ارایه شده‌اند. جمله‌های إنشایی نیز گاهی به شکل إنشاء طلبی، مانند امر، نهی، استفهام، تمنّی و ندا بیان می‌شوند و اموری، مانند افعال مدح و ذم، تعجّب، قَسَم، ترجّی، صیغه‌های عقود و ایقاعات، کم خبریه، رُبّ را در بر می‌گیرند. در این پژوهش سعی شده با توجه به ضرورت شناختِ روشمند و علمیِ مفاهیم و گزاره‌های اخلاقی در قرآن، إنشائات غیرطلبی قرآن به روش توصیفی‌تحلیلی، بررسی شوند تا چگونگیِ فهم گزاره‌های اخلاقی از آن‌ها معلوم شود. حاصل این تحقیق بیانگر این است که از مجموع إنشائات غیر‌طلبی، چهار قسم آن، یعنی افعال مدح و ذم، تعجّب، قَسَم و ترجّی بیشتر بر دو مفهوم اخلاقیِ «خوب و بد» دلالت دارند که با قرارگرفتن در محمول گزاره، جمله و گزاره اخلاقی را می‌توان تشخیص داد.

واژه‌های کلیدی
گزاره‌های اخلاقی، گزاره‌های إنشایی، مفاهیم اخلاقی، إنشائات غیر‌طلبی.

إنشائات غیرطلبی و چگونگی فهم گزاره‌های اخلاقیِ قرآن

نویسنده: حسن سراج زاده ،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1391 شماره 30

انشائات طلبی و چگونگی فهم گزاره های اخلاقی قرآن

نویسنده: حسن سراج زاده ،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1390   (پياپي 26)، زمستان 1390  شماره4

روش‌شناسی فهم گزاره‌های اخلاقی قرآن

نویسنده: حسن سراج زاده ،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1390 شماره 23

انشائات غیر طلبی و چگونگی فهم گزاره های اخلاقی

نویسنده: حسن سراج زاده* ،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1391   (پياپي 30)، زمستان 1391  شماره8

موضوع‌شناسی گزاره‌های اخلاقی قرآن

نویسنده: حسن سراج زاده ،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1390 شماره 25

قرائتی زن‌محور از گزاره‌های اخلاقی قرآن

مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1391 شماره 28

توجیه گزاره‌های اخلاقی

مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1390 شماره 25

روش شناسی فهم گزاره های اخلاقی قرآن

نویسنده: حسن سراج زاده ،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1390   (پياپي 23)، بهار 1390  شماره1

گزاره های اخلاقی قرآن و چگونگی نظام مندسازی آن

نویسنده: حسن سراج زاده ،
مقاله نشریه: پژوهش نامه اخلاق » سال 1396 بهار 1396 شماره35
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397