چکیده:
بر اساس نظریۀ نظام‌مند هلیدی، فراکارکرد متنی با توجّه به ساختار آغازگانی- پایانی و نشان-داری و بی‌نشانی هر بند، شیوه و عملکرد نویسنده در القای پیام مورد نظر خویش را معیّن می‏کند و با بررسی ارتباط دستوری، واژگانی و پیوندی یک متن، تحلیل جامعی از چگونگی انسجام و پیوستگی بندهای مختلف آن‌ ارائه می‌دهد؛ لذا در این پژوهش برآنیم با واکاوی فراکارکرد متنی در نیایش چهارده صحیفۀ سجّادیه، عملکرد امام سجّاد(ع) در القای نارضایتی از تعدّی ظالمان و توسّل به پرودگار از این ظلم را به روشی توصیفی- تحلیلی و با استفاده از فراکارکرد متنی هلیدی بررسی کنیم و در این راستا عوامل انسجام‏بخشی را مورد توجه قرار دهیم که صحیفۀ سجّادیه را پس از قرآن و نهج‏البلاغه به ماندگارترین متن اسلامی تبدیل کرده است. یافته‏های پژوهش نشان می‌دهد، بیشتر فرازهای این نیایش با آغازگری مرکّب شروع می‌شوند که از دید ایشان؛ نقطۀ شروع مناسبی برای درخواست از پروردگار و القای پیام خود بوده و بر پیوستگی متن کمک کرده است. اما در میان گونه‌های متنوّع انسجامی در این متن، عنصر ارجاع، تکرار و ادات پیوند افزایشی از بسامد بالایی نسبت به دیگر عناصر برخوردارند و تأثیر شگرفی در برجسته‌سازی کلام وی و پیوستگی و گستردگی بندهای نیایش ایفا کرده‌اند.

دانــلود