پویایی فقه قرآنی (1)

مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1374 شماره 3
چکیده:
 چگونگى حیات فقه قرآنى در بستر متحوّل زمان به همراه عناصر و زمینه‌هاى آن مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. فقه مبتنى بر تشریعات قرآنى از پویایى ویژه‌اى برخوردار است. نویسنده با بیان دو نوع انگیزه براى طرح بحث جاودانگى و عدم جاودانگى قوانین شریعت، به بررسى سه دیدگاه در مورد عوامل جاودانگى شریعت پرداخته که عبارتند از: 1 - تغییر پذیرى احکام بر اساس تغییر موضوعات، 2 - نقش اجتهاد و 3 - پویایى ذهن و شناخت فقیه. سپس با نقد هر سه دیدگاه بر این نظریه تکیه مى‌کند که در پویایى فقه دو عامل دخالت دارد یکى پویایى ذهن فقیه و دیگر قابلیت قوانین شریعت. در ادامه به عوامل اثر گذار بر ایجاد قابلیّت در قوانین اشاره کرده و از عناصرى چون فراگیرى مفهومى، تحقق پذیرى قیدها، تکیه بر عرف و جمعیت عقل نام مى‌برد سپس با اثبات وجود این عناصر در تشریعات قرآنى نتیجه مى‌گیرد که تشریعات قرآنى، استعداد فراوانى براى همراهى باحرکت زمان و پدیده‌هاى نورا داراست. از آنجا که برخى عوامل یاد شده به مسأله پیوند روایات با آیات ارتباط پیدا مى‌کند بخش دیگر مقاله به این موضوع پرداخته و روایات را نسبت به آیات به سه دسته تأسیس تأکیدى و تفسیرى تقسیم نموده و قسم سوم را نیز به سه بخش تعریفى، مصداقى و شرطى دسته بندى مى‌نماید و در پایان به این نتیجه مى‌رسد که هیچ یک از اقسام روایات مانع از سیّالیّت و قابلیت تشریعات قرآنى نمى‌باشد و براى اثبات این ادعا به بحث در برخى ابواب و موضوعات فقهى مانند: جهاد، مسافت شرعى، بلوغ شرعى، خمس، تقویت بنیه نظامى، زکات و نماز جمعه، مى‌پردازد.

پویایى فقه قرآنى (2)

مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1374 شماره 4

عوامل پویایی فقه

مقاله نشریه: قبسات » سال 1379 تابستان 1379  شماره15

پویایى و بالندگى فقه

مقاله نشریه: حوزه » سال 1375 شماره 74 - 73

پویایى مکتب انقلاب

مقاله نشریه: حوزه » سال 1368 شماره 35

اسماعیلیه و علوم قرآنی (1)

نویسنده: محمد بهرامی ،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1381 شماره 31

سرمقاله (قواعد فقه 1)

مقاله نشریه: جستار » سال 1387 19 (ویژه قواعد فقه 1)

شناسنامه (قواعد فقه 1)

مقاله نشریه: جستار » سال 1387 19 (ویژه قواعد فقه 1)

فقه و نوآوري 1

کرسی و نشست: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی » مرکز همکاری‌های علمی و بین‌الملل » کرسی نقد - 1387

پویایى اسلام در پویه زمان

نویسنده: عباس مخلصی ،
مقاله نشریه: حوزه » سال 1377 شماره 87
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397