نقش تاریخ در فرایند استنباط فقهی با تأکید بر کشف سنت و حکم فقهی
نویسنده:
سید مهدی محمدی
،
مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1402 شماره 3- پاییز 1402 - مسلسل 95
چکیده:
یکی از عرصههای مهم مباحث نوپدید فقهی، بررسی نقش تاریخ در فقهپژوهی با تأکید بر پرسشهایی درباره چگونگی کشف سنت و خاستگاه صدور حکم فقهی است. در این پژوهش با روش تحلیلی ـ استنادی، نقش دانش تاریخ در عرصه دو پرسش مذکور بررسی شده است. مهمترین نتایج این پژوهش آن است که سه امر اثبات اتصال سیره به عصر حضور
(به عنوان یکی از راههای یقینآور برای نیل به سنت محکی)، تکوین پدیده یقینآور تواتر در اخبار و سرانجام تحصیل اجماع (که کارویژهای در جهت دستیابی قطعی به نظر امام معصوم7 است)، نیازمند اطلاعات معتبر و تحقیقات روشمند تاریخی و یا مطالعات و پژوهشهای معطوف به تاریخ فقه و فقهاست. از سوی دیگر، شناخت مصادیق موضوعات احکام به ویژه موضوعات مستنبطه و شناخت فلسفه صدور برخی فتاوای سرنوشتساز مانند حکم تحریم تنباکو، از دیگر عرصههای نقشآفرینی تاریخ در فقهپژوهی به شمار میآید.
یکی از عرصههای مهم مباحث نوپدید فقهی، بررسی نقش تاریخ در فقهپژوهی با تأکید بر پرسشهایی درباره چگونگی کشف سنت و خاستگاه صدور حکم فقهی است. در این پژوهش با روش تحلیلی ـ استنادی، نقش دانش تاریخ در عرصه دو پرسش مذکور بررسی شده است. مهمترین نتایج این پژوهش آن است که سه امر اثبات اتصال سیره به عصر حضور
(به عنوان یکی از راههای یقینآور برای نیل به سنت محکی)، تکوین پدیده یقینآور تواتر در اخبار و سرانجام تحصیل اجماع (که کارویژهای در جهت دستیابی قطعی به نظر امام معصوم7 است)، نیازمند اطلاعات معتبر و تحقیقات روشمند تاریخی و یا مطالعات و پژوهشهای معطوف به تاریخ فقه و فقهاست. از سوی دیگر، شناخت مصادیق موضوعات احکام به ویژه موضوعات مستنبطه و شناخت فلسفه صدور برخی فتاوای سرنوشتساز مانند حکم تحریم تنباکو، از دیگر عرصههای نقشآفرینی تاریخ در فقهپژوهی به شمار میآید.
نقش تاریخ در فرایند استنباط فقهی با تأکید بر کشف سنت و حکم فقهی
1/1/1402 12:00:00 AM