ارزیابی تفاسیر آرمانشهر در حکمت مدنی اسلامی
نویسنده:
سیدمحمدهادی مقدّسی
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1400 زمستان99 _ مسلسل 46
چکیده:
اندیشیدن درباره سامان مطلوب در اجتماع بشری، از نخستین دغدغههای فیلسوفان بوده است. در یونان باستان و جهان اسلامی، نخستین فیلسوفان، نخستین طراحان آرمانشهر بودهاند. تردید درباره امکان تحقق آرمانشهر، مهمترین چالش آرمانشهرگرایی است. امروزه برخی فیلسوفان و پژوهشگران اندک غربی تلاش کردهاند تا تفسیری واقعگرایانه از آرمانشهر ارائه دهند؛ در حالی که تا پایان قرن نوزدهم، از منظری تخیلی به آن نگریسته میشد. چون برخی از تفسیرهای آرمانشهر در حکمت مدنی اسلامی، دچار کاستیهای جدی است، دستهبندی تفاسیر و گزینش تفسیر صحیح درباره آرمانشهر در حکمت مدنی اسلامی ضرورت مییابد. در این مقاله که به روش تفسیری نگارش شده است، تفاسیر آرمانشهر در حکمت مدنی اسلامی، در سه دسته تخیلی، تمثیلی و واقعی تنظیم شدهاند. با تکیه بر شواهد آشکار، تفسیر تخیلی و تمثیلی از آرمانشهر در حکمت مدنی اسلامی نادرست است و آرمانشهر حکمای مسلمان از ایستار واقعگرایی برخوردار است. ماهیت حکمت مدنی، ریشه در امور واقعی داشتن آرمان و سازواری نظام مدنی با نظام کیهانی و طبیعی ازجمله مهمترین مبانی واقعگرایانهبودن آرمانشهر در حکمت مدنی اسلامی است.
اندیشیدن درباره سامان مطلوب در اجتماع بشری، از نخستین دغدغههای فیلسوفان بوده است. در یونان باستان و جهان اسلامی، نخستین فیلسوفان، نخستین طراحان آرمانشهر بودهاند. تردید درباره امکان تحقق آرمانشهر، مهمترین چالش آرمانشهرگرایی است. امروزه برخی فیلسوفان و پژوهشگران اندک غربی تلاش کردهاند تا تفسیری واقعگرایانه از آرمانشهر ارائه دهند؛ در حالی که تا پایان قرن نوزدهم، از منظری تخیلی به آن نگریسته میشد. چون برخی از تفسیرهای آرمانشهر در حکمت مدنی اسلامی، دچار کاستیهای جدی است، دستهبندی تفاسیر و گزینش تفسیر صحیح درباره آرمانشهر در حکمت مدنی اسلامی ضرورت مییابد. در این مقاله که به روش تفسیری نگارش شده است، تفاسیر آرمانشهر در حکمت مدنی اسلامی، در سه دسته تخیلی، تمثیلی و واقعی تنظیم شدهاند. با تکیه بر شواهد آشکار، تفسیر تخیلی و تمثیلی از آرمانشهر در حکمت مدنی اسلامی نادرست است و آرمانشهر حکمای مسلمان از ایستار واقعگرایی برخوردار است. ماهیت حکمت مدنی، ریشه در امور واقعی داشتن آرمان و سازواری نظام مدنی با نظام کیهانی و طبیعی ازجمله مهمترین مبانی واقعگرایانهبودن آرمانشهر در حکمت مدنی اسلامی است.
ارزیابی تفاسیر آرمانشهر در حکمت مدنی اسلامی
3/21/2021 12:00:00 AM