تحلیلی تطبیقی و انتقادی از عقل عربی جابری و عقل اسلامی آرکون و دلالتهای سیاسی آن
نویسندگان:
سیدحسین اطهری
،
محمد عثمانی
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1401 شماره 97 - بهار 1401
چکیده:
برخی متفکران جهان اسلام درصدد همسازی سنت و مدرنیته ازطریق پالایش سنت و ارائة الگوی حکومتی متناسب با زیست مدرن و متکی به امر سنت برآمدهاند. محمد عابد الجابری و محمد آرکون دو متفکر جهان اسلام، این موضوع را ذیل دو انگارة عقل عربی و عقل اسلامی مورد تأمل قرار دادهاند. سؤال مطرح این است که چرا محمد عابد الجابری و محمد آرکون در مواجهه با عقلانیت برساختة سنت اسلامی، از دو انگارة متفاوت عربی و اسلامی برای این عقل سخن گفتهاند؟ این دوگانگی چه تأثیری بر امر سیاسی و نمود حکومتی آن خواهد داشت؟ فرضیه پژوهش حاضر این است که محمد عابد الجابری در مواجهه با سنت، آن را در چارچوب فرهنگی و عناصر هویتیای چون زبان، ساختارهای اجتماعی و مناسبات قدرت در جامعه عربی میبیند، درحالیکه آرکون این نگرش را در بستر تمدنی و تلاشهای اقوام، فرهنگها و تعاملات با دیگران ازیکسو و مرجعیت دین و مبانی اسلامی آن ازدیگرسو مورد خوانش قرار میدهد.
برخی متفکران جهان اسلام درصدد همسازی سنت و مدرنیته ازطریق پالایش سنت و ارائة الگوی حکومتی متناسب با زیست مدرن و متکی به امر سنت برآمدهاند. محمد عابد الجابری و محمد آرکون دو متفکر جهان اسلام، این موضوع را ذیل دو انگارة عقل عربی و عقل اسلامی مورد تأمل قرار دادهاند. سؤال مطرح این است که چرا محمد عابد الجابری و محمد آرکون در مواجهه با عقلانیت برساختة سنت اسلامی، از دو انگارة متفاوت عربی و اسلامی برای این عقل سخن گفتهاند؟ این دوگانگی چه تأثیری بر امر سیاسی و نمود حکومتی آن خواهد داشت؟ فرضیه پژوهش حاضر این است که محمد عابد الجابری در مواجهه با سنت، آن را در چارچوب فرهنگی و عناصر هویتیای چون زبان، ساختارهای اجتماعی و مناسبات قدرت در جامعه عربی میبیند، درحالیکه آرکون این نگرش را در بستر تمدنی و تلاشهای اقوام، فرهنگها و تعاملات با دیگران ازیکسو و مرجعیت دین و مبانی اسلامی آن ازدیگرسو مورد خوانش قرار میدهد.
تحلیلی تطبیقی و انتقادی از عقل عربی جابری و عقل اسلامی آرکون و دلالتهای سیاسی آن
1/1/1401 12:00:00 AM