چکیده:
در این نوشتار بعد از تبیین دیدگاه ملاصدرا درباره رابطه نفس و بدن، با رویکرد تحلیلی- توصیفی به بررسی دیدگاه دیوید بوهم در فیزیک مدرن درباره نحوه ارتباط ذهن و مغز می‌پردازیم. ملاصدرا با استفاده از اصولی مانند حرکت جوهری نفس و جسمانیةالحدوث‌بودن آن، نحوه ارتباط نفس و بدن را روشن می­کند. بوهم نیز برای تبیین دیدگاه علّی خویش از مفاهیمی مانند میدان‌ ‌پنهان کوانتومی، جهان هولوگرافیک و کلیت واحد عالم استفاده می­برد. همان طور که در نگاه ملاصدرا نفس و بدن مراتب متفاوتی از یک حقیقت واحده‌اند، در نگاه بوهم، ذهن و ماده به عنوان دو ساحت متفاوت از یک کلّیّت واحد و فراگیر مطرح شده­اند. در فلسفه ملاصدرا تمام عالم خاکی می­تواند حکم بدن نفس تکامل­یافته انسان را داشته باشد و نفوس انبیا می­توانند بدون محدودیت­ در اشیا اثرگذار باشند؛ همچنان‌که با توجه به ایده­های بوهم، امکان تأثیرات سریع­تر از نور ذهن بر بدن انسان و اشیای خارجی قابل پذیرش است. علاوه بر وجود ابهاماتی در اندیشه متافیزیکی بوهم و نتایج آن، به نظر می­رسد ذهنی که بوهم از آن سخن می‌گوید، تنها ساحتی متفاوت از بدن است -نه نفس مجرد فلسفی. اما مکان­مند و زمان­مند‌نبودن ذهن در میدان کوانتومی اصلاح‌شده بوهم که توسط آقایان جمالی و گلشنی ارائه شده است، می­تواند در تبیین رابطه ذهن و مغز سودمند باشد و با درنظرگرفتن برخی ملاحظات هم­راستا با مبانی فکری ملاصدرا مطرح گردد

دانــلود