چکیده:
مقاله حاضر، به تبیین جایگاه کرامت انسانی در استدلال‌های فقهی و حقوقی می‌پردازد. هدف از این پژوهش، بررسی فقهی ـ حقوقی جایگاه کرامت در تدوین قانون است. بدین منظور، ابتدا با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی رابطه کرامت با حقوق و جایگاه کرامت انسان در فرایند استنباط احکام فقهی پرداخته شده و به‌عنوان نمونه، کاربرد آن در ختم عامدانه حیات جنین و انسان در قالب سقط و اوتانازی به‌اختصار بحث شده است. یافته‌های این پژوهش، نشان می‌دهد فقه شیعه، نص‌محور است؛ نه کرامت‌محور؛ ولی در احکام الهی، حرمت و کرامت انسانی، مورد نظر شارع مقدس بوده است. ازاین‌رو، می‌توان ادعا کرد در دَوَران بین برائت و کرامت، ادله کرامت انسانی به‌عنوان یک اصل اوّلی، مقدم بر ادله برائت است؛ هرچند این اصل، مادامی معتبر خواهد بود که دلیل اجتهادی معتبری بر خلاف آن وجود نداشته باشد. از سوی دیگر، با توجه به همنوایی احکام الهی با رعایت حرمت و کرامت انسانی، می‌توان ظهور ادله این اصل را همانند ظهور سایر نصوص شرعی تلقی کرد و از باب نمونه، به اقتضای دلالت آن، اقدامات ایجابی ختم عمدی حیات در خصوص سقط جنین و اوتانازی را جایز ندانست.

دانــلود