جستارگشایی در ظرفیتهای فلسفه اسلامی در برهانی کردن حرکت نفس
نویسنده:
نرجس رودگر
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1397 تابستان 97 _ مسلسل 36
چکیده:
بحث از حرکت نفس، مسئلهای نسبتاً جدید و محصولِ تأملاّتی در آرای فیلسوفان گذشته است. گرچه فیلسوفانی چون ابنسینا و صدرالمتألهین مبحثی جداگانه به آن اختصاص ندادهاند، اما از لوازمِ مبانی ایشان میتوان به نظریاتی در این باب دست یافت. ابنسینا به تبع ممتنع دانستن حرکت در جوهر و حرکت در مجردات، نفس را اولاً تنها در ناحیه اعراضش و ثانیاً فقط در حیات مادیاش متحرک میداند؛ گرچه امکانِ تکامل برزخی را نفی نمیکند. صدرالمتألهین، جوهر نفس را متحرک میداند، اما همچنان به مشروط بودن حرکت به مادیت ملتزم است. در گام اولِ این نوشتار، آرای فیلسوفان مذکور در باب حرکت نفس ذکر شده است. در گام دوم، محل نزاع و مشکل اصلی در متحرک دانستن جوهر نفس بررسی شده است و در گام سوم، شش راه به عنوان ظرفیتهای حکمت متعالیه برای برهانی کردن حرکت نفس پس از مفارقت از بدن طرح گردیده است
بحث از حرکت نفس، مسئلهای نسبتاً جدید و محصولِ تأملاّتی در آرای فیلسوفان گذشته است. گرچه فیلسوفانی چون ابنسینا و صدرالمتألهین مبحثی جداگانه به آن اختصاص ندادهاند، اما از لوازمِ مبانی ایشان میتوان به نظریاتی در این باب دست یافت. ابنسینا به تبع ممتنع دانستن حرکت در جوهر و حرکت در مجردات، نفس را اولاً تنها در ناحیه اعراضش و ثانیاً فقط در حیات مادیاش متحرک میداند؛ گرچه امکانِ تکامل برزخی را نفی نمیکند. صدرالمتألهین، جوهر نفس را متحرک میداند، اما همچنان به مشروط بودن حرکت به مادیت ملتزم است. در گام اولِ این نوشتار، آرای فیلسوفان مذکور در باب حرکت نفس ذکر شده است. در گام دوم، محل نزاع و مشکل اصلی در متحرک دانستن جوهر نفس بررسی شده است و در گام سوم، شش راه به عنوان ظرفیتهای حکمت متعالیه برای برهانی کردن حرکت نفس پس از مفارقت از بدن طرح گردیده است
جستارگشایی در ظرفیتهای فلسفه اسلامی در برهانی کردن حرکت نفس
3/21/2018 12:00:00 AM