چکیده:
عرفان و معنویت پدیده‌هایی ذو ابعادند که در تعریف آنها توجه به این ابعاد امری لازم است. جوهره ذاتی عرفان، یعنی تجربه شهودی، تحولات وجودی‌ای که به این شهود منجر می‌شود و ظهورات آن شهود در قالب گزاره‌های باطنی و علم عرفان نظری و عملی از جمله اموری هستند که در این مقاله در تعریف عرفان اخذ شده‌اند. معنویت نیز تحولی وجودی دانسته شده است که با مجموعه‎ای به‌هم‌پیوسته از باورها و خلقیات و تجارب انفسی، توأم با احساسات متعالی، تحقق می‏یابد و موجب تفاوت نگرش فرد به عالم هستی می‎شود و به‌وسیله گفتارها، رفتارها و تعاملات مختلف ظهور پیدا می‌کند. در این مقاله با روشی تحلیلی ضمن برشمردن نقاط اشتراک و افتراق معنویت و عرفان و در مقام بیان رابطه این دو، به ذومراتب‌بودن آنها اشاره و تبیین شده است که چگونه معنویت و عرفان در برخی از این مراتب بر هم منطبق‌ است و عرفان اسلامی با معنویتی که در میان صاحب‌نظران مسلمان مطرح است، چه نسبتی دارد. در پایان نیز با بیان معیارهایی، به مصداق‌شناسی عرفان و معنویت و تفاوت عرفان و معنویت صحیح با عرفان‌نما و معنویت کاذب پرداخته شده است.

دانــلود