بررسی ظرفیتهای روششناختی عقل و نقل در تولید علم اجتماعی اسلامی با تأکید بر اندیشه آیتالله جوادیآملی
نویسندگان:
قاسم ابراهیمیپور
،
سید روحالله سیدی آقاملکی
،
مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1398 شماره 1 (پیاپی 25)
چکیده:
نگاه متفاوت فلاسفه مسلمان به مبانی معرفتی، ظرفیتهای متمایزی برای تولید علوم اجتماعی فراهم آورده است. ظرفیتهای روششناختی عقل و نقل در سه عرصه: موضوع و غایت، مبانی معرفتی و نظریههای علوم اجتماعی از منظر استاد جوادیآملی، مورد توجه قرار گرفته است. چارچوب مفهومی پژوهش حاضر، روششناسی بنیادین و روش آن، تحلیلی است.
توجه به پدیدههای اجتماعی خُرد و کلان در عرصه موضوع، عدم إنحصار علم به روش تجربی و کثرتگرایی تداخلی روشی، پذیرش وجود جامعه در کنار اصالت فرد و قانونمندی جامعه و همچنین پذیرش انواع انسان از جمله ظرفیتهای روششناختی رویکرد مذکور است که طرح سه گونه تعاملات اجتماعی: استثماری، قراردادی و عاقلانه؛ تقسیم فرهنگ به سه مُدل: استثماری، قراردادی ـ که تحت عنوان فرهنگ سکولار از آن نام برده میشود ـ و فرهنگ متعالی؛ تقسیم جامعه به استبدادی، دموکراتیک و متمدن، در زمره ظرفیتهای مبانی انسانشناختی آن است. امکان دستیابی به انواع نظریههای عقلی شامل: نظریههای تجریدی، نیمهتجریدی، تجربی، شهودی و نظریههای نقلی در تولید علم اجتماعی اسلامی نیز از جمله ظرفیتهای عقل و نقل در عرصه نظریهپردازی است.
نگاه متفاوت فلاسفه مسلمان به مبانی معرفتی، ظرفیتهای متمایزی برای تولید علوم اجتماعی فراهم آورده است. ظرفیتهای روششناختی عقل و نقل در سه عرصه: موضوع و غایت، مبانی معرفتی و نظریههای علوم اجتماعی از منظر استاد جوادیآملی، مورد توجه قرار گرفته است. چارچوب مفهومی پژوهش حاضر، روششناسی بنیادین و روش آن، تحلیلی است.
توجه به پدیدههای اجتماعی خُرد و کلان در عرصه موضوع، عدم إنحصار علم به روش تجربی و کثرتگرایی تداخلی روشی، پذیرش وجود جامعه در کنار اصالت فرد و قانونمندی جامعه و همچنین پذیرش انواع انسان از جمله ظرفیتهای روششناختی رویکرد مذکور است که طرح سه گونه تعاملات اجتماعی: استثماری، قراردادی و عاقلانه؛ تقسیم فرهنگ به سه مُدل: استثماری، قراردادی ـ که تحت عنوان فرهنگ سکولار از آن نام برده میشود ـ و فرهنگ متعالی؛ تقسیم جامعه به استبدادی، دموکراتیک و متمدن، در زمره ظرفیتهای مبانی انسانشناختی آن است. امکان دستیابی به انواع نظریههای عقلی شامل: نظریههای تجریدی، نیمهتجریدی، تجربی، شهودی و نظریههای نقلی در تولید علم اجتماعی اسلامی نیز از جمله ظرفیتهای عقل و نقل در عرصه نظریهپردازی است.
بررسی ظرفیتهای روششناختی عقل و نقل در تولید علم اجتماعی اسلامی با تأکید بر اندیشه آیتالله جوادیآملی
3/21/2019 12:00:00 AM