چکیده:
گزارشى از آراء طبرسى و توجه وى به فرهنگ زمان نزول است. نویسنده، نخست منظور از افق تاریخى - فرهنگى را توجه به زبان و ادب عربى در زمان نزول، تحول معنایى واژه‌ها، توجه به شأن نزول و تاریخ بیان مطالب و توجه به ناظر بودن قرآن به فرهنگ زمان نزول برشمرده است. وى بر این باور است که مرحوم طبرسى قرآن را بر پایه فرهنگ زمان نزول مى‌فهمد، او شناخت زبان و ادب عرب جاهلى را ضرورى مى‌داند و با انتخاب دستور زبان توصیفى به جاى دستور زبان تجویزى در پى‌کشف ساختمان دستورى جمله‌هاى قرآنى براساس کاربرد و اهل زبان در قرن اول هجرى است. افزون بر زبان و ادب عرب جاهلى، نویسنده مجمع البیان از باورها، سنتها و خرافات عصر عرب جاهلى در تفسیر آیات سود مى‌برد چه اینکه آیات قرآن گاه به سنن و آداب و رسوم و باروهاى عرب جاهلى اشاره مى‌کند و فهم این گونه آیات تنها با شناخت فرهنگ عصر نزول امکان‌پذیر مى‌گردد. نویسنده، به مواردى اشاره کرده که طبرسى با استفاده از فرهنگ عصر نزول به تفسیر آن دست یازیده است. از جمله: رحمان، خالق بودن »اللَّه«، نسیئ، قریش، حجّ و ربا.

دانــلود