فرایند تحقق عمل از منظر ابن‌سینا و ویتگنشتاین متأخر

نویسنده: ،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1400 زمستان99 _ مسلسل 46
چکیده:
ابن­سینا از پیروان دیدگاه علّی در تبیین رابطه عمل و اندیشه معتقد است تمام رفتارهای اختیاری انسان پس از طی مراحل تصور، تصدیق به فایده، شوق و اراده محقق می­شود. وی علم ضروری در تحقق رفتار را اعم از علم حسی، خیالی یا عقلی می­داند. در برابر ویتگنشتاین متأخر با بهره­مندی از مفهوم بازی زبانی و جهان-تصویر، نقش باور در رفتار را انکار می­کند. وی با ذکر نمونه­های نقض نشان می­دهد رفتارهای انسان به شکل غریزی و فاقد مؤلفه شناختی است. او حتی باور را تابعی از عمل انسان به شمار می­آورد. تحلیل نمونه­های نقض ویتگنشتاین نشان می­دهد وی عنصر شناخت مورد ادعای فیلسوفان را با علم آگاهانه تمایز نداده و از عدم التفات بالفعل، فقدان مؤلفه شناختی را نتیجه گرفته است؛ همچنین وی به تفاوت مراتب علم توجه نکرده و نفی مرتبه­ای خاص از علم را به منزله نفی مطلق علم در عمل تصور کرده است. برخی مثال­های ویتگنشتاین با مبانی وی در بازی­های زبانی ناسازگار است
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397