تجربه دینی از دیدگاه محمد مجتهدشبستری در بوته نقد
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1400 شماره 104
چکیده:
تجربه دینی یکی از مسائل مهم در فلسفه غرب پس از رنسانس است که تحولاتی را در اندیشه معرفتی برخی از نواندیشان مسلمان ایجاد نمود. محمد مجتهد شبستری نیز متأثر از همین تحولات، تجربه دینی را به عنوان هسته اصلی همه ادیان قرار میدهد و معتقد است عقاید، اعمال و احکام دینی تابعی از تجربههای دینی هستند. تجربه دینی از نگاه او دارای معقولیت و معرفتبخشی است و آیات قرآن نیز باید با رویکرد تجربه دینی فهمیده شود. از آنجایی که این رویکرد تأثیر قابل توجهی در برداشت از قرآن کریم دارد، بررسی دیدگاه مجتهد شبستری ضروری به نظر میرسد. این پژوهش با هدف تحلیل و ارزیابی تجربه دینی از دیدگاه مجتهدشبستری و با روش تحلیلی-انتقادی ضمن بررسی ادعای او به این نتیجه دست یافت که تجربه دینی محصول فلسفه مسیحیت است و تطبیق آن بر اسلام نادرست است. وحی نبوی بر خلاف تجربه دینی امری اختصاصی است و با آن تفاوت ماهوی دارد. دادههای احساسی به دلیل خطاپذیری، حجیت و معرفتبخشی ندارند. تجربههای دینی مقید به سنتها هستند و خود نمیتواند مبنایی برای معقولیت باورهای دینی باشد. تجربههای دینی به دلیل ماهیت احساسی در قالب مفاهیم قرار نمیگیرد و نمیتواند معیاری برای فهم قرآن باشد.
تجربه دینی یکی از مسائل مهم در فلسفه غرب پس از رنسانس است که تحولاتی را در اندیشه معرفتی برخی از نواندیشان مسلمان ایجاد نمود. محمد مجتهد شبستری نیز متأثر از همین تحولات، تجربه دینی را به عنوان هسته اصلی همه ادیان قرار میدهد و معتقد است عقاید، اعمال و احکام دینی تابعی از تجربههای دینی هستند. تجربه دینی از نگاه او دارای معقولیت و معرفتبخشی است و آیات قرآن نیز باید با رویکرد تجربه دینی فهمیده شود. از آنجایی که این رویکرد تأثیر قابل توجهی در برداشت از قرآن کریم دارد، بررسی دیدگاه مجتهد شبستری ضروری به نظر میرسد. این پژوهش با هدف تحلیل و ارزیابی تجربه دینی از دیدگاه مجتهدشبستری و با روش تحلیلی-انتقادی ضمن بررسی ادعای او به این نتیجه دست یافت که تجربه دینی محصول فلسفه مسیحیت است و تطبیق آن بر اسلام نادرست است. وحی نبوی بر خلاف تجربه دینی امری اختصاصی است و با آن تفاوت ماهوی دارد. دادههای احساسی به دلیل خطاپذیری، حجیت و معرفتبخشی ندارند. تجربههای دینی مقید به سنتها هستند و خود نمیتواند مبنایی برای معقولیت باورهای دینی باشد. تجربههای دینی به دلیل ماهیت احساسی در قالب مفاهیم قرار نمیگیرد و نمیتواند معیاری برای فهم قرآن باشد.
تجربه دینی از دیدگاه محمد مجتهدشبستری در بوته نقد
3/21/2021 12:00:00 AM