مفهوم‌شناسی دروغ از نگاه اندیشمندان مسلمان و غربی (گفتگو با دکتر علی‌اکبر تیموری)
نویسندگان:
علی اکبر تیموری فریدنی
،
مجید جعفریان
،
علی اکبر تیموری فریدنی
،
مجید جعفریان
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1398 شماره 34
چکیده:
بی‌تردید، دروغ از مهم‌ترین رذائل اخلاقی است و در مقابل آن صداقت و راستی قرار دارد. همواره، هم در جهان شرق و هم در جهان غرب، اندیشمندان بسیاری (اعم از ایدئولوژیست‌های دینی و غیردینی) صداقت را یک حقیقت انسانی برشمرده، از آن دفاع کرده و در نصایح و لطائف اخلاقی، پیروان خود را از دروغ برحذر داشته‌اند. با این حال، پژوهش‌های گسترده‌ای با رویکردهای مختلف دینی، فلسفی و معرفت‌شناختی، جامعه‌شناختی و روان‌شناختی دربارۀ مفهوم‌شناسی دروغ انجام و استدلال‌های متعددی برای آن ارائه شده است. آنچه در این گفتگو دربارۀ آن سخن می‌رود، مفهوم‌شناسی دروغ از نگاه اندیشمندان غربی و اسلامی و اثبات همخوانی هر دو نگاه دربارۀ این مفهوم است. این گفتگو با رویکردی مقایسه‌ای نشان می‌دهد با تحولی که در قرن بیستم در معنی دروغ ایجاد شده است، هم غربی‌ها و هم اندیشمندان اسلامی، قصد فریب را در معنی دروغ دخیل ندانسته‌اند. غربی‌ها برای اثبات مدعای خود به واژۀ اظهارکردن و اندیشمندان اسلامی به واژۀ اخبار/ گزارش‌دادن استناد کرده‌اند. وجه مشترک دو دیدگاه این است که هر دو واژه و تبیین ارتباط معناشناختی آن‌ها با دروغ، مفاهیم شوخی، لطیفه، طنز و تئاتر را به‌خوبی از گسترۀ معنایی دروغ خارج میکنند
بی‌تردید، دروغ از مهم‌ترین رذائل اخلاقی است و در مقابل آن صداقت و راستی قرار دارد. همواره، هم در جهان شرق و هم در جهان غرب، اندیشمندان بسیاری (اعم از ایدئولوژیست‌های دینی و غیردینی) صداقت را یک حقیقت انسانی برشمرده، از آن دفاع کرده و در نصایح و لطائف اخلاقی، پیروان خود را از دروغ برحذر داشته‌اند. با این حال، پژوهش‌های گسترده‌ای با رویکردهای مختلف دینی، فلسفی و معرفت‌شناختی، جامعه‌شناختی و روان‌شناختی دربارۀ مفهوم‌شناسی دروغ انجام و استدلال‌های متعددی برای آن ارائه شده است. آنچه در این گفتگو دربارۀ آن سخن می‌رود، مفهوم‌شناسی دروغ از نگاه اندیشمندان غربی و اسلامی و اثبات همخوانی هر دو نگاه دربارۀ این مفهوم است. این گفتگو با رویکردی مقایسه‌ای نشان می‌دهد با تحولی که در قرن بیستم در معنی دروغ ایجاد شده است، هم غربی‌ها و هم اندیشمندان اسلامی، قصد فریب را در معنی دروغ دخیل ندانسته‌اند. غربی‌ها برای اثبات مدعای خود به واژۀ اظهارکردن و اندیشمندان اسلامی به واژۀ اخبار/ گزارش‌دادن استناد کرده‌اند. وجه مشترک دو دیدگاه این است که هر دو واژه و تبیین ارتباط معناشناختی آن‌ها با دروغ، مفاهیم شوخی، لطیفه، طنز و تئاتر را به‌خوبی از گسترۀ معنایی دروغ خارج میکنند
مفهوم‌شناسی دروغ از نگاه اندیشمندان مسلمان و غربی (گفتگو با دکتر علی‌اکبر تیموری)
3/21/2019 12:00:00 AM
کتاب مقدس در نگاه اندیشمندان غربی
نویسنده:
محمد فرجاد
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1378 17-18
مفهوم‌شناسی اخلاق از نگاه قرآن
نویسنده:
محمد مهدی فیروزمهر
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1391 شماره 30
حقیقت و چیستیِ «از‌خود‌بیگانگی»، از دیدگاه اندیشمندان مسلمان
نویسنده:
سید عابدین بزرگی
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1395 بهار 95- مسلسل 27
گفتگو با سرکار خانم دکتر طاهره صفارزاده
نویسنده:
بتول جعفری
،
مقاله نشریه: پیام زن » سال 1380 شماره 114